Hướng dẫn sử dụng Biến, hằng và toán tử trong PHP

Hướng dẫn sử dụng Biến, hằng và các toán tử trong ngôn ngữ lập trình PHP

Ở bài viết này, mình sẽ giới thiệu cho các bạn về sử dụng biến, hằng, toán tử và cách khai báo, viết làm sao cho hợp lệ với quy tắc của lập trình PHP cơ bản. Tại sao lại là chỉ mang tính chất giới thiệu, là bởi vì lý thuyết thì rất là nhiều nên các bạn chỉ cần nắm được những phần trọng tâm. Nếu quên chúng ta có thể sử dụng Google để tìm kiếm, và trong quá trình làm ứng dụng web thực tế sẽ giúp bạn nhớ rất là lâu, hiệu quả hơn cho việc học lập trình của mình thay vì phải nhớ một cách máy móc sẽ dẫn đến nhanh quên.

Hướng dẫn sử dụng biến, hằng và các toán tử trong PHP

1. Biến trong PHP

Như các bạn đã biết trong toán học, biến là một đại lượng không có giá trị nhất định và có thể thay đổi trong một tình huống cụ thể. Trong PHP cũng như vậy chúng ta cũng có thể khai báo biến, và giá trị của nó cũng có thể bị thay đổi trong quá trình chạy của mã nguồn.

Trong PHP tên biến có tiền tố là ký hiệu là dấu “$” (đô la), và đi sau nó là các chữ cái in thường (a-z), in hoa (A-Z), chữ số (0-9) và dấu gạch nối ( _ ). Ngoài ra còn có một số quy tắc đặt tên cho biến như sau:

Biến phải bắt đầu bằng dấu $ và sau đó là chữ cái hoa, thường, số và dấu gạch nối
Không được chứa dấu cách trong tên biến
Không được đặt tên biến bắt đầu bằng chữ số

Mình sẽ ví dụ cho các bạn một số trường hợp đặt tên biến hợp lệ và không hợp lệ như sau:

<?php
//Tên biến hợp lệ
$userName= 'kienthucweb.net';  //Kiểu chuỗi string
$UserName = 1; //Kiểu số nguyên Int
$price = 1.2; //Kiểu số thực Float
$_price = 1.2;

//Tên biến không hợp lệ
$69site = 'kienthucweb.net'; //Tên biến không được bắt đầu bằng chữ số
productName = 'Dream'; //Tên biến phải bắt đầu bằng ký tự $
?>

<?php

//Tên biến hợp lệ

$userName= 'kienthucweb.net'; //Kiểu chuỗi string

$UserName = 1; //Kiểu số nguyên Int

$price = 1.2; //Kiểu số thực Float

$_price = 1.2;

//Tên biến không hợp lệ

$69site = 'kienthucweb.net'; //Tên biến không được bắt đầu bằng chữ số

productName = 'Dream'; //Tên biến phải bắt đầu bằng ký tự $

Lưu ý: Tên biến trong PHP có phân biệt chữ hoa và chữ thường vì vậy $name và $Name là hai biến hoàn toàn khác nhau.

2. Hằng trong PHP

Ngược lại với biến, Hằng có giá trị nhất định và không thể bị thay đổi. Trong PHP hằng được chia ra làm hai loại: Hằng có sẵn và Hằng tự định nghĩa. Khác với tên của biến, tên của hằng không có ký tự $ làm tiền tố.

Hằng có sẵn

Có rất nhiều hằng có sẵn ở trong ngôn ngữ lập trình PHP, mình sẽ ví dụ cho các bạn một số tên hằng như sau:

<?php
PHP_OS; //Hệ điều hành của máy chủ, windows, linux, ....
PHP_VERSION; //Chứa thông tin về phiên bản PHP chạy trên server của bạn
?>

<?php

PHP_OS; //Hệ điều hành của máy chủ, windows, linux, ....

PHP_VERSION; //Chứa thông tin về phiên bản PHP chạy trên server của bạn

Hằng tự định nghĩa

Cú pháp định nghĩa hằng: define(‘tên hằng’, ‘giá trị’);

Ví dụ:

<?php
define('PI', 3.14); //Tạo ra một tên hằng với giá trị cố định là 3.14
echo PI; //In ra màn hình giá trị của hằng
?>

<?php

define('PI', 3.14); //Tạo ra một tên hằng với giá trị cố định là 3.14

echo PI; //In ra màn hình giá trị của hằng

3. Toán tử trong PHP

Mình sẽ giới thiệu cho các bạn các loại toán tử trong lập trình PHP, các bạn không cần thiết phải nhớ một cách máy móc những lý thuyết này, các bạn có thể quay lại bài viết này trên kiến thức web để xem lại khi cần thiết, khi làm nhiều dự án thực tế, các bạn sẽ nhớ lâu mà không cần phải học thuộc lòng.

Toán tử gán

Toán tử gán là một loại toán tử chúng ta thường sử dụng nhất trong khi lập trình đó là phép gán giá trị cho một biến. Ví dụ như sau:

<?php
$userName = 'trannam'; //Gán giá trị trannam cho biến $userName
$age = 18; //Gán giá trị 18 cho biến $age
?>

<?php

$userName = 'trannam'; //Gán giá trị trannam cho biến $userName

$age = 18; //Gán giá trị 18 cho biến $age

Toán tử số học

Đây là các phép toán số học thông thường mà chúng ta hay sử dụng trong cuộc sống như: cộng, trừ, nhân, chia, ….

Tên	Ký hiệu	Mô tả	Ví dụ
Phép cộng	+	Cộng hai số hạng	$a + $b
Phép trừ	–	Trừ hai số hạng	$a – $b
Phép nhân	*	Nhân hai số hạng	$a * b
Phép chia	/	Chia hai số hạng	$a / $b
Phép chia lấy dư	%	Chia lấy dư	5 % 2 = 1

Ví dụ mẫu:

<?php
$a = 5; //Gán 5 cho a
$b = 6; //Gán 6 cho b
$c = $a + b; //Tính tổng a + b rồi gán cho c
echo $c; //In ra màn hình sẽ được kết quả là 11
?>

<?php

$a = 5; //Gán 5 cho a

$b = 6; //Gán 6 cho b

$c = $a + b; //Tính tổng a + b rồi gán cho c

echo $c; //In ra màn hình sẽ được kết quả là 11

Toán tử so sánh

Một loại toán tử cũng thường xuyên phải sử dụng trong các câu lệnh rẽ nhánh như: if và switch case.

Tên	Ký hiệu	Mô tả	Ví dụ
So sánh bằng	==	Hai số hạng bằng nhau	$a == $b
So sánh khác	!=	Hai số hạng khác nhau	$a != $b
So sánh lớn hơn	>	So sánh lớn hơn	$a > b
So sánh nhỏ hơn	<	So sánh nhỏ hơn	$a < $b
Lớn hơn hoặc bằng	>=	Lớn hơn hoặc bằng	$a >= $b
Nhỏ hơn hoặc bằng	<=	Nhỏ hơn hoặc bằng	$a <= $b

Ví dụ mẫu

<?php
$a = 5; //Gán 5 cho a
$b = 6; //Gán 6 cho b
if($a > $b){ //So sánh xem có phải a lớn hơn b hay không?
  echo $a . ' lớn hơn ' . $b;
} else {
  echo $a . ' nhỏ hơn ' . $b
}
?>

<?php

$a = 5; //Gán 5 cho a

$b = 6; //Gán 6 cho b

if($a > $b){ //So sánh xem có phải a lớn hơn b hay không?

echo $a . ' lớn hơn ' . $b;

} else {

echo $a . ' nhỏ hơn ' . $b

}

Như các bạn có thể thấy, kết quả của toán tử so sánh luôn trả về là true hoặc false

Toán tử Logic

Toán tử logic là một tổ hợp các phép so sánh cho kết quả true hoặc false.

Tên	Ký hiệu	Mô tả	Ví dụ
Phép và	&& hoặc and	Cả 2 vế phải thoả mãn điều kiện	$a > $b && $a > $c
Phép hoặc	\|\| hoặc or	Một trong 2 thoả mãn điều kiện là được	$a > $b \|\| $a < $c
Phủ định	!	Phủ định 1 điều kiện, giá trị nào đó	$a != b

Ví dụ mẫu

<?php
$diemPhay = 9.0; //Gán giá trị 9 cho biến $diemPhay

if($diemPhay >= 8.0){
  echo 'Học sinh giỏi';
}
if($diemPhay >= 6.5 && $diemPhay <= 8.0){
  echo 'Học sinh khá';
} else {
  echo 'Học sinh trung bình';
}
?>

<?php

$diemPhay = 9.0; //Gán giá trị 9 cho biến $diemPhay

if($diemPhay >= 8.0){

echo 'Học sinh giỏi';

}

if($diemPhay >= 6.5 && $diemPhay <= 8.0){

echo 'Học sinh khá';

} else {

echo 'Học sinh trung bình';

}

Toán tử kết hợp

Toán tử kết hợp thường hay được sử dụng trong trường hợp bạn cần tăng, giảm một số biến số nguyên nào đó. Toán tử kết hợp giúp bạn viết ngắn gọn code hơn. Bạn sẽ thường gặp loại toán tử này trong vòng lặp.

Ký hiệu	Ví dụ	Ý nghĩa
++	$a++	$a = $a +1
—	$a–	$a = $a – 1
+=	$a+=$b	$a = $a + $b
-=	$a-=$b	$a = $a – $b;
*=	$a*=$b	$a = $a * $b;
/=	$a/=$b	$a = $a / $b;

Ví dụ mẫu:

<?php
$a = 1;
while(true){ //Lặp vô hạn
  echo $a; //In ra màn hình biến $a
  $a++; //Sử dụng toán tử kết hợp để tăng giá trị biến $a
  if($a > 5){ //Nếu $a > 5 thì dừng lại
    break;
  }
}
?>

<?php

$a = 1;

while(true){ //Lặp vô hạn

echo $a; //In ra màn hình biến $a

$a++; //Sử dụng toán tử kết hợp để tăng giá trị biến $a

if($a > 5){ //Nếu $a > 5 thì dừng lại

break;

}

Lời kết

Qua bài viết này, các bạn cũng phần nào hiểu hơn về biến, hằng cũng như các toán tử trong PHP rồi phải không nào? Nó cũng giống như ngôn ngữ lập trình C, C++ mà các bạn từng được học, chỉ có điều có một số điểm khác về chuẩn cách viết sao cho đúng quy tắc của PHP mà thôi. Hi vọng với bài viết này về sau các bạn tiếp cận với PHP một cách dễ dàng hơn mà không gặp khó khăn gì cả.

Thông tin tác giả

Trần Nam

Cùng xây dựng, cùng chia sẻ :)

Hướng dẫn sử dụng Biến, hằng và các toán tử trong ngôn ngữ lập trình PHP

1. Biến trong PHP

2. Hằng trong PHP

3. Toán tử trong PHP

Lời kết

Thông tin tác giả

Trần Nam

Bình luận

Bài viết liên quan